Khắc dấu của Trung Quốc là một loại nghệ thuật chạm khắc độc đáo kết hợp kỹ thuật thư pháp và khắc để tạo ra con dấu. Nghệ thuật này bắt nguồn từ kỹ năng đóng dấu của Trung Quốc cổ đại. Nó không chỉ thể hiện kỹ năng chạm khắc tinh xảo mà còn thể hiện cảm xúc của người nghệ sĩ. Năm 2009, nghề khắc ấn của Trung Quốc đã được UNESCO đưa vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng Hocbongcis.vn tìm hiểu về loại hình nghệ thuật độc đáo này nhé!
Giới thiệu về nghệ thuật khắc dấu Trung Quốc
Việc sản xuất và sử dụng con dấu có lịch sử lâu đời, nhưng việc đánh giá cao và chế tạo con dấu như một tác phẩm nghệ thuật chỉ bắt đầu từ thời nhà Tống và nhà Nguyên. Kể từ thời nhà Minh và nhà Thanh, các trường phái nghệ thuật con dấu đã phát triển nhiều và được gọi là thời đại của khắc dấu.
Con dấu cổ được chia thành con dấu công và con dấu tư. Ngoài ra còn có con dấu đóng tuẫn táng, dấu ngựa, dấu sơn mài, dấu gốm, v.v. Các hình dạng bao gồm in một mặt, in hai mặt, in nhiều mặt, in hai mặt và in móc.
Các phương pháp làm con dấu bao gồm đúc cát và vẽ bằng sáp. Những con dấu đúc bằng đồng được gọi là con dấu đúc, và những con dấu khắc bằng dao được gọi là con dấu đục.
Đối với con dấu bằng kim loại, hầu hết các con dấu đều được chạm khắc trước rồi mới đổ. Con dấu bằng ngọc pha lê được chạm khắc bằng tay vào thời cổ đại, nhưng hiện nay được khắc bằng đá nhám, được gọi là “khắc điện” trên đá, răng, sừng và các con dấu khác được khắc trực tiếp bằng một con dao khắc.
Xem thêm: Trang phục cổ trang Trung Quốc qua các triều đại
Nguồn gốc của khắc dấu Trung Quốc
Con dấu có nguồn gốc từ xã hội có giai cấp và bắt đầu như một vật chứng minh. Sau đó, con dấu trở thành bằng chứng về quyền và lợi ích. Trong thời Xuân Thu và Chiến Quốc, việc sử dụng con dấu dần dần trở nên phổ biến hơn. Bao gồm con dấu để đặt tên đồ vật. Con dấu cho đồng tiền vàng. Và con dấu cho các dụng cụ đo lường tiêu chuẩn.
Nhà Tần và nhà Hán là thời kỳ thịnh vượng của con dấu. Vào thời nhà Hán, con dấu chính thức đã hình thành một hệ thống hoàn chỉnh. Hình dáng con dấu cũng đa dạng hơn. Các triều đại Ngụy, Tấn, Nam và Bắc về cơ bản đều tuân theo truyền thống dấu ấn của các triều đại Tần và Hán.
Vào thời nhà Đường, kích thước của các con dấu chính thức tăng lên. Các con dấu được in bằng chữ triện nhỏ. Các bản khắc chủ yếu là chữ khắc của người Chu. Con dấu đã trải qua những thay đổi đáng kể về hình dạng, chất liệu. Hình khắc con dấu và cách bố trí thành phần. Đặc biệt, văn nhân, nhà thư pháp và họa sĩ đã tham gia khắc dấu. Từ đó nghề chạm khắc mở rộng từ thợ thủ công đến văn nhân. Do đó con dấu bước vào kỷ nguyên của nghệ thuật chạm khắc dấu ấn.
Vào cuối triều đại nhà Thanh, những thợ khắc dấu như Wu Xizai, Zhao Zhiqian, Huang Shiling và Wu Changshuo nổi lên. Mỗi người có phong cách riêng, cạnh tranh về sự độc đáo và vẻ đẹp. Đồng thời đẩy nghệ thuật cắt dấu lên một tầm cao mới.
Nguyên liệu để khắc dấu
Chất liệu phổ biến nhất để làm con dấu thời cổ đại là đồng. Nhưng cũng có vàng, bạc, sắt, chì, ngọc bích, pha lê và đất sét. Vật liệu con dấu công có những quy tắc nhất định và không thể vượt qua. Hầu hết các vật liệu được thợ khắc dấu trong triều đại nhà Minh và nhà Thanh sử dụng là pyrophyllite. Trong đó những vật liệu nổi tiếng bao gồm nhiều loại đá khác nhau. Từ đá Qingtian, Tianhuang và Tianbai từ đá Shoushan, và đá Changshi.
Con dấu được đặt trên lớp đất sét dùng để ràng buộc tài liệu bằng dây thừng như một con dấu ngăn chặn việc tháo dỡ trái phép, được gọi là con dấu bùn (còn gọi là con dấu bùn). Theo dữ liệu hiện có, con dấu được đóng dấu trên giấy bằng một con dấu màu đỏ son, có từ thời Lục triều.
Kiểu chữ trên dấu khắc
Các kiểu thư pháp bao gồm chữ Khải, chữ Thảo, chữ Lệ, chữ Triện, chữ Hành,.… Ngoài ra còn có hình ảnh khắc tùy các triều đại. Các ký tự được chia thành các ký tự dương và âm. Ngày xưa, hai thanh kiếm được sử dụng để khắc, nhưng sau này chúng chủ yếu được khắc bằng một thanh kiếm. Bản thân con dấu cũng là một tác phẩm nghệ thuật. Có có thể bổ sung cho việc chạm khắc con dấu để đạt được sự bổ sung thú vị về mặt nghệ thuật.
Trên đây là bài viết giới thiệu về kỹ thuật khắc ấn độc đáo của Trung Quốc. Hi vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ hữu ích với các bạn. Hocbongcis.vn chúc bạn sớm đặt chân được đến đất nước Trung Hoa!